تیره شدن لثهها در دوران بارداری یکی از مسائلی است که بسیاری از زنان باردار در این دوران با آن مواجه می‌شوند. در دوران بارداری، بدن زنان تغییرات هورمونی گسترده ای را تجربه می‌کند که این تغییرات می‌توانند بر سلامت عمومی بدن، به‌ویژه دهان و دندان ها تأثیر بگذارند. یکی از مشکلات رایج در این دوره، تغییر رنگ لثه ها است که ممکن است به‌صورت تیره شدن آنها نمایان شود. این تغییر رنگ در اکثر موارد ناشی از افزایش هورمون های پروژسترون و استروژن است که می‌تواند جریان خون به لثهها را افزایش داده و در نتیجه تغییراتی در رنگ آنها ایجاد کند.
در حالی که تیره شدن لثه ها در دوران بارداری مشکلی شایع و معمول است، بسیاری از زنان ممکن است نسبت به این تغییرات نگران شوند. اما باید بدانید که این تغییرات معمولاً موقت و ناشی از فرآیندهای طبیعی بدن در دوران بارداری است. با این حال، اگر به‌درستی مدیریت نشوند، ممکن است به مشکلات جدی‌تری منجر شوند. بنابراین، آگاهی از علل و راهکارهای پیشگیری و درمان این وضعیت می‌تواند به مادران باردار کمک کند تا از بروز نگرانی‌های بی‌مورد جلوگیری کرده و از سلامت دهان و دندان های خود مراقبت کنند.
در این مقاله از دندانپزشکی دکتر سحر زراعتکار و دکتر وحید هرندی در یزد، به‌طور کامل به تأثیر تغییرات هورمونی دوران بارداری بر رنگ لثه و تیره شدن آن پرداخته و راهکارهای مؤثر برای پیشگیری و درمان این مشکل را بررسی خواهیم کرد.
چرا تغییرات هورمونی در دوران بارداری بر رنگ لثه تأثیر می‌گذارد؟
در دوران بارداری، سطح هورمون های پروژسترون و استروژن در بدن مادر افزایش می‌یابد. این تغییرات هورمونی می‌توانند تأثیرات مختلفی بر وضعیت دهان و دندان ها داشته باشند. یکی از این تأثیرات، تغییر رنگ لثه در بارداری است که ممکن است به‌صورت تیره شدن آنها خود را نشان دهد. افزایش هورمون ها می‌تواند باعث تورم و التهاب لثه ها شود که در نهایت باعث تغییر رنگ آن ها می‌گردد.
تیره شدن لثه ها در دوران بارداری نشانه چیست؟
تیره شدن لثهها در دوران بارداری معمولاً در اثر تغییرات هورمونی و افزایش سطح خونرسانی به لثه ها اتفاق می‌افتد. در دوران بارداری، جریان خون به لثه ها افزایش می‌یابد که این امر می‌تواند باعث تغییر رنگ آن ها به رنگ‌های قرمز یا بنفش تیره شود. این تغییرات معمولاً در سه‌ماهه دوم یا سوم بارداری آغاز می‌شوند و ممکن است برای برخی از زنان، ادامه‌دار و مزمن باشند.
تیره شدن لثه ها در دوران بارداری چه علتی دارد؟
تیره شدن لثهها در دوران بارداری به دلایل مختلفی می‌تواند اتفاق بیفتد که مهم‌ترین آنها عبارتند از:
افزایش هورمون‌ها
همان‌طور که ذکر شد، در دوران بارداری هورمون هایی مانند پروژسترون و استروژن به طور قابل توجهی افزایش می‌یابند. این تغییرات هورمونی می‌تواند باعث تورم و التهاب لثه ها شود که به تغییر رنگ آنها منجر می‌شود.
افزایش خونرسانی به لثهها
در دوران بارداری، خونرسانی به مناطق مختلف بدن از جمله لثه ها افزایش می‌یابد. این خونرسانی بیشتر، می‌تواند باعث تغییر رنگ لثه ها به رنگ های تیره‌تر شود.
التهاب لثهها
در نتیجه تغییرات هورمونی، التهاب لثه ها یکی از مشکلات رایج است. التهاب لثهها (ژنژیویت بارداری) می‌تواند باعث تغییر رنگ لثهها به قرمز تیره یا بنفش گردد.
تأثیرات دیگر از جمله مشکلات دندانی
عدم مراقبت صحیح از دندان ها و لثه ها می‌تواند به بروز مشکلات دیگری مانند خونریزی و التهاب بیشتر لثهها منجر شود. این مشکلات ممکن است تأثیر بیشتری بر رنگ لثه ها بگذارند.
تیره شدن لثه ها در دوران بارداری چه علائمی دارد؟
در ادامه علائم تیره شدن لثهها در دوران بارداری و نحوه شناسایی و مدیریت این مشکل را به‌طور کامل توضیح خواهیم داد تا مادران باردار با اطلاعات کافی از سلامت دهان و دندان خود محافظت کنند.
تغییر رنگ لثه ها به رنگ های تیره‌تر
اولین و آشکارترین علامت تیره شدن لثهها، تغییر رنگ آنها است. لثهها به طور طبیعی رنگ صورتی یا قرمز ملایم دارند، اما در دوران بارداری ممکن است به رنگ‌های تیره‌تر مانند قرمز پررنگ، بنفش یا حتی قهوه‌ای تغییر کنند. جریان خون بیشتر به طور معمول باعث تورم و التهاب لثهها شده و در نهایت رنگ آنها را تغییر می‌دهد.
تورم و حساسیت لثه ها
یکی دیگر از علائم تیره شدن لثهها در دوران بارداری، تورم و التهاب در لثهها است. این التهاب ممکن است با احساس درد یا حساسیت در هنگام مسواک زدن یا خوردن غذاهای خاص همراه باشد. تورم و قرمزی لثهها معمولاً به دلیل افزایش هورمون ها و تغییرات خونرسانی در این دوران اتفاق می‌افتد. به علاوه، زنانی که در دوران بارداری دچار التهاب لثهها می‌شوند، معمولاً به راحتی دچار خونریزی هنگام مسواک زدن یا استفاده از نخ دندان خواهند شد.
خونریزی لثه ها
خونریزی لثهها یکی از علائم شایع دیگری است که ممکن است در دوران بارداری به همراه تیره شدن لثهها مشاهده شود. این خونریزی می‌تواند هنگام مسواک زدن یا استفاده از نخ دندان رخ دهد و نشان‌دهنده وجود التهاب و حساسیت در لثهها است. در دوران بارداری، به دلیل تغییرات هورمونی و افزایش جریان خون، لثهها ممکن است بیشتر مستعد خونریزی شوند.
بوی بد دهان
این بوی بد معمولاً ناشی از تجمع پلاک های دندانی و باکتری‌ها در میان لثهها و دندان‌ها است. اگر به بهداشت دهان و دندان در این دوران توجه کافی نشود، بوی بد دهان می‌تواند تشدید شود و این مشکل ممکن است همراه با تیره شدن لثهها باشد.
احساس خشکی و سوزش در لثه ها
خشکی یا احساس سوزش در لثهها نیز می‌تواند به عنوان یک علامت همراه با تیره شدن لثهها در دوران بارداری ظاهر شود. این احساس می‌تواند ناشی از افزایش هورمون‌ها و تغییرات خونرسانی به لثهها باشد. زنان باردار ممکن است احساس کنند که لثه هایشان به‌طور غیرمعمولی خشک یا ملتهب هستند. این مشکل ممکن است در صورت عدم مراقبت از بهداشت دهان و دندان بدتر شود.
ایجاد توده های کوچک یا برآمدگی های نرم در لثه ها
این توده‌ها معمولاً به‌صورت برآمدگی های قرمز و متورم در لثهها ظاهر می‌شوند و ممکن است باعث درد یا خونریزی شوند. این پولیپ ها به‌طور معمول پس از زایمان از بین می‌روند، اما در صورت بروز این مشکل، بهتر است برای مشاوره با دندانپزشک مراجعه شود.
تغییرات در لثه های بین دندان ها
تیره شدن لثهها در دوران بارداری ممکن است در برخی از نواحی دهان، به‌ویژه در اطراف دندان ها و لثه های بین دندان ها، نمایان‌تر باشد. این نواحی ممکن است به دلیل التهاب و تغییرات هورمونی در دوران بارداری دچار تغییرات رنگی شوند. لثه های بین دندان‌ها ممکن است به رنگ های تیره‌تری تغییر کنند و در صورت عدم توجه، ممکن است باعث مشکلات جدی‌تری مانند بیماری لثه شوند.
چه راهکارهای درمان و پیشگیری برای تیره شدن لثهها در دوران بارداری وجود دارد؟
در حالی که تیره شدن لثهها در دوران بارداری معمولاً بی‌ضرر است، اما نیاز به مراقبت و توجه ویژه دارد. در اینجا به برخی از راهکارهای درمانی و پیشگیرانه اشاره می‌کنیم:
حفظ بهداشت دهان و دندان
مراقبت منظم از بهداشت دهان و دندان ها در دوران بارداری از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. مسواک زدن دو بار در روز با یک مسواک نرم و خمیر دندان مناسب و استفاده از نخ دندان می‌تواند از التهاب لثه ها و سایر مشکلات دهانی جلوگیری کند. همچنین، استفاده از دهانشویه های ضدعفونی‌کننده می‌تواند به کاهش باکتری ها و التهاب لثه ها کمک کند.
ویزیت های دوره‌ای دندانپزشکی
مراجعه منظم به دندانپزشک در دوران بارداری برای چکاپ و درمان های پیشگیرانه ضروری است. دندانپزشک می‌تواند مشکلات دهانی و لثه‌ای را شناسایی کرده و درمان های مناسب را برای کاهش التهاب و تیره شدن لثه ها تجویز کند. همچنین، دندانپزشک می‌تواند اقدامات پیشگیرانه مانند پاکسازی حرفه‌ای دندان‌ها و لثهها را انجام دهد.
مصرف مواد غذایی سالم
رژیم غذایی مناسب نقش مهمی در سلامت دهان و لثه ها ایفا می‌کند. مصرف مواد غذایی غنی از ویتامین C مانند مرکبات و سبزیجات تازه می‌تواند به تقویت لثه ها و کاهش التهاب کمک کند. همچنین، مصرف مواد غذایی سرشار از کلسیم مانند لبنیات می‌تواند به سلامت دندان ها و لثه ها کمک کند.
جلوگیری از استعمال دخانیات
استعمال دخانیات در دوران بارداری به‌ویژه به دلیل تأثیرات منفی بر لثهها و دندان‌ها توصیه نمی‌شود. سیگار کشیدن می‌تواند التهاب لثهها را تشدید کرده و باعث تیره شدن بیشتر لثهها گردد.
درمان های تخصصی دندانپزشکی
در صورتی که تیره شدن لثهها در دوران بارداری به‌طور جدی و مزمن باشد و سایر روش های خانگی مؤثر واقع نشوند، ممکن است دندانپزشک اقدامات درمانی تخصصی مانند درمان های لیزری یا جراحی لثهها را توصیه کند.
تغییرات هورمونی دوران بارداری می‌تواند تأثیرات زیادی بر رنگ لثهها بگذارد و موجب تیره شدن آنها شود. با مراقبت‌های مناسب، مراجعه منظم به دندانپزشک، رعایت بهداشت دهان و دندان، و اصلاح رژیم غذایی، می‌توان از بروز مشکلات شدید جلوگیری کرد و سلامت لثهها را در این دوران حفظ کرد. اگر تغییرات رنگ لثهها نگرانی‌زا و مزمن شد، مشاوره با دندانپزشک متخصص می‌تواند راهکارهای درمانی مؤثری را ارائه دهد.
برای مشاوره و درمان های تخصصی دندانپزشکی، می‌توانید با دکتر سحر زراعتکار و دکتر وحید هرندی در یزد تماس بگیرید. آنها با ارائه خدمات دندانپزشکی با کیفیت و مناسب برای زنان باردار، به شما کمک خواهند کرد تا دوران بارداری خود را با خیال راحت و بدون نگرانی از مشکلات دهانی و لثه‌ای پشت سر بگذارید.
شماره تماس: ۰۳۵۳۸۴۲۰۷۷۷
سوالات متدوال تأثیر تغییرات هورمونی دوران بارداری بر رنگ لثه و تیره شدن آن + راهکار درمان
آیا تیره شدن لثه ها در دوران بارداری دائمی است؟
خوشبختانه، تیره شدن لثه ها در دوران بارداری معمولاً یک مشکل موقتی است و پس از زایمان و بازگشت هورمون ها به حالت طبیعی، رنگ لثهها به حالت نرمال بازمی‌گردد. با این حال، برای پیشگیری از بروز این مشکل و مدیریت آن، لازم است مراقبت های بهداشتی منظم انجام شود.
آیا تیرگی لثه ها خطرناک است؟
در بیشتر موارد، تیرگی لثهها در دوران بارداری بی‌ضرر است. اما در صورت وجود علائم دیگر مانند خونریزی، باید به دندانپزشک مراجعه کنید.
آیا استرس در دوران بارداری بر تیرگی لثهها تأثیر می‌گذارد؟
بله، استرس می‌تواند بر تغییرات هورمونی و سلامت دهان و دندان تأثیر منفی بگذارد.
آیا مصرف مسکن‌ها می‌تواند تیرگی لثهها را تشدید کند؟
برخی مسکن‌ها مانند داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی ممکن است باعث خشکی دهان و تشدید مشکلات لثه شوند.