پروتز دندان یکی از راه های جایگزین برای دندان های از دست رفته یا آسیب دیده است. پروتز دندان میتواند به شما کمک کند تا زیبایی دهان و لبخند خود را بازگردانید، عملکرد جویدن و صحبت کردن خود را بهبود بخشید و اعتماد به نفس خود را افزایش دهید. هنگامی که به بهبود زیبایی و سلامت دندان های خود فکر میکنید، پروتزهای دندان گزینه های متنوعی را برای شما فراهم میکنند. اما چه تفاوتی بین پروتز ثابت و متحرک دندان وجود دارد و کدام یک مناسب شماست؟ در این مقاله به بررسی تفاوت، مزایا و معایب پروتز ثابت و متحرک دندان میپردازیم تا شما بتوانید بهترین تصمیم را بگیرید.
پروتز ثابت دندان چیست؟
پروتز ثابت دندان به گونه ای طراحی شده است که به طور دائم در دهان شما قرار می گیرد. این نوع پروتز معمولاً برای جایگزین تمام دندان ها استفاده می شود.
انواع پروتز ثابت دندان
- روکش دندانی(Dental Crown) : نوعیپروتز ثابت دندان است و همچنین یک پوشش سفید رنگ است که بر روی دندان آسیب دیده یا تغییر شکل یافته قرار میگیرد و ظاهر طبیعی و زیبایی آن را بازمیگرداند. همچنین موجب اصلاح طرح لبخند نیز می شود.
- بریج دندان: یک پروتز دندانی است که برای جایگزینی یک یا چند دندان از دست رفته استفاده میشود. بریج دندان بر روی دندان های مجاور فضای خالی قرار میگیرد و دندان های مصنوعی را در آن جا نگه میدارد.
- ایمپلنت دندان: یک پیچ فلزی است که در استخوان فک قرار میگیرد و به عنوان ریشه دندان عمل میکند. ایمپلنت دندان میتواند یک یا چند دندان را جایگزین کند و بر روی آن روکش دندان قرار میگیرد.
مزایای پروتز ثابت دندان
- استحکام بالا : پروتزهای ثابت دندان با استفاده از ارتباط محکم با دندان های اطراف، امکان راحتی در خوردن و صحبت کردن را فراهم میکنند.
- عملکرد و زیبایی طبیعی : پروتزهای ثابت دندان عملکرد و زیبایی دندان های طبیعی را شبیه سازی می کنند. آنها به شما اجازه می دهند به راحتی غذا بخورید، صحبت کنید و لبخند بزنید.
- ماندگاری بالا تا حدود ۲۰ سال
- عدم ساییدگی و تحلیل لثه
معایب پروتز ثابت دندان
- هزینه بیشتر نسبت به پروتز متغیر(متحرک)
- مدت زمان درمان طولانی
- ایجاد بوی بد دهان در صورتی که به بهداشت دهان و دندان توجه نشود.
- درد و تورم در روز های اول
پروتز متحرک دندان چیست؟
پروتز متحرک دندان به گونه ای طراحی شده است که می توان آن را از دهان خارج کرد و دوباره قرار داد. این نوع پروتز معمولاً برای جایگزینی یک یا چند دندان استفاده می شود. پروتز های متحرک دندان از دو قسمت تشکیل شده اند: یک پایه که به دندان های باقی مانده یا ایمپلنت ها متصل می شود و دندان های مصنوعی که روی پایه قرار می گیرند.
انواع پروتز متحرک دندان
- پروتز کامل متحرک دندان : پروتز کامل متغیر دندان یا دندان مصنوعی، یک قالب پلاستیکی است که شبیه به لثه است و دارای دندان های مصنوعی از جنس پورسلن یا اکریلیک است. این پروتز با استفاده از مکش یا چسب به لثه متصل میشود و میتواند به راحتی برداشته و گذاشته شود.این پروتز زمانی استفاده می شود که تمام دندان های طبیعی از بین رفته باشد.
- پروتز دندان پارسیل: یک پروتز دندانی است که برای جایگزینی برخی از دندان های از دست رفته استفاده میشود. پروتز دندان پارسیل به کمک نگهدارنده هایی که به دندان های موجود متصل میشوند، ثابت میشود و دندان های مصنوعی را در فضای خالی قرار میدهد. همچنین این پروتز انواع مختلفی دارد که در ادامه به آن اشاره خواهیم کرد
- پروتز بافتی اکریلی : این نوع پروتز از جنس اکریلیک بوده و با گیره های پلاستیکی به دندان های سالم متصل میشود. این پروتزها معمولا موقت استفاده میشوند و ارزان ترین نوع پروتز متحرک هستند. اما این پروتزها ممکن است باعث فشار بر روی بافت های دهانی شوند و زیبایی آن را کاهش دهند.
- پروتز با چارچوب فلزی: این نوع پروتز از جنس فلز بوده و با گیره های فلزی به دندان های سالم متصل میشود. این پروتزها دارای کیفیت بالا و ثبات خوبی هستند و زیبایی دهان را حفظ میکنند. اما این پروتزها گران تر از پروتزهای اکریلی هستند و ممکن است باعث حساسیت یا التهاب در بافت های دهانی شوند.
- پروتز پارسیل ژله ای :پروتز متحرک ژله ای پارسیل، این نوع پروتز از جنس نایلون یا والپلاست بوده و با گیره های رنگ لثه به دندان های سالم متصل میشود. این پروتزها دارای انعطاف پذیری بالا و راحتی زیادی هستند و زیبایی دهان را افزایش میدهند. اما این پروتزها گران ترین نوع پروتز متغیر هستند و ممکن است باعث تغییر رنگ یا بوی بد در دهان شوند.
مزایای پروتز متحرک دندان
- قابلیت جابجایی و تمیز کردن آسان
- هزینه کمتر نسبت به پروتز ثابت
- پوشش دادن به نقص های دندانی و بافت لثه
معایب پروتز متحرک دندان
- کمتر بودن استحکام و مقاومت
- کمتر بودن ماندگاری و نیاز به تعویض
- احتمال حرکت و جابجایی و ایجاد زخم لثه
- محدودیت در جویدن و صحبت کردن
طول عمر پروتز ثابت و متغیر دندان چه تفاوتی دارد؟
طول عمر این دو نوع پروتز ممکن است بستگی به عوامل مختلفی داشته باشد، اما به طور کلی میتوان گفت که:
- پروتز ثابت دندان معمولا دوام و استحکام بالاتری دارد و میتواند تا ۲۰ سال یا بیشتر عمر کند.
- پروتز متحرک دندان معمولا مقاومت و ماندگاری کمتری دارد و میتواند ۵ تا ۱۰ سال عمر کند.
عواملی که بر طول عمر پروتز دندان تاثیر دارند :
- مواد سازنده پروتز دندان: مواد مختلفی مانند سرامیک، پی اف ام، زیرکونیا، آکریلیک و فلز برای ساخت پروتز دندان استفاده میشوند. هر ماده دارای مقاومت و زیبایی خاص خود است و بر میزان طول عمر پروتز دندان تاثیر دارد.
- کیفیت تولید پروتز دندان: پروتز دندان باید دقیقا متناسب با دهان و دندان های فرد باشد و به خوبی در جای خود ثابت شود. در غیر این صورت ممکن است با ایجاد فشار یا حرکت، پروتز دندان آسیب ببیند یا از بین برود.
- بهداشت دهان و دندان: باید دندان ها و پروتز دندان را دو بار در روز با مسواک و خمیر دندان مناسب تمیز کنید. همچنین باید از نخ دندان و دهانشویه آنتی باکتریال برای پاک کردن باقیمانده های غذایی و جلوگیری از پوسیدگی و التهاب استفاده کنید.
- عادات غذایی: باید از خوردن غذاهای سفت، چسبنده، ترش، شکری و رنگی خودداری کنید. این نوع غذاها میتوانند پروتز دندان را آسیب بزنند، رنگ آن را تغییر دهند یا باعث ایجاد لکه و بوی بد دهان شوند.
- مراجعه به دندانپزشک: باید به صورت دوره ای و ۶ ماه یکبار به متخصص پروتز مراجعه کنید و وضعیت پروتز دندان را بررسی کنید. دندانپزشک میتواند پروتز دندان را تعویض، تعمیر یا تنظیم کند و هرگونه مشکلی را رفع کند.
- انتخاب پروتز دندان مناسب: باید با مشورت با دندانپزشک، بهترین نوع پروتز دندان را برای خود انتخاب کنید. پروتز دندان باید متناسب با شکل و اندازه دهان، تعداد و موقعیت دندان های از دست رفته، وضعیت لثه و استخوان فک، هزینه و مدت زمان درمان، راحتی و زیبایی باشد.
با توجه به تفاوت ها و مزایا و معایب مذکور، هر پروتز دندان دارای ویژگی ها و کاربردهای خاصی است. برای انتخاب بهترین نوع پروتز دندان باید به عواملی مانند تعداد و موقعیت دندان های از دست رفته، وضعیت دندان های سالم، هزینه، راحتی، زیبایی و مراقبت از پروتز توجه کرد. برای کسب اطلاعات بیشتر میتوانید با تیم ما (کلینیک دندانپزشکی دکتر سحر زراعتکار و دکتر وحید هرندی) در ارتباط باشید.