پوسیدگی دندان یکی از شایع ترین مشکلات دهان و دندان است که می تواند به درد، عفونت و حتی از دست دادن دندان منجر شود. شیارهای عمیق روی سطح جونده دندان ها، به ویژه دندان های آسیاب، محل مناسبی برای تجمع باکتری ها و ذرات غذا هستند. این تجمع می تواند به مرور زمان باعث ایجاد پوسیدگی شود.
در این مقاله از کلینیک دندانپزشکی دکتر سحر زراعتکار و دکتر وحید هرندی در یزد، به بررسی اهمیت سیلانت دندان، نحوه عملکرد آن و مزایای استفاده از آن می پردازیم.
سیلانت دندان چیست؟
فیشور سیلانت دندان به انگلیسی (Fissure sealant)، یک پوشش نازک و همرنگ دندان است که روی شیارهای عمیق دندان ها قرار می گیرد. این پوشش، از یک ماده رزینی ساخته شده و به صورت مایع روی دندان اعمال می شود. پس از خشک شدن، سیلانت به یک لایه سخت و مقاوم تبدیل می شود که از نفوذ باکتری ها و ذرات غذا به داخل شیارها جلوگیری می کند.
چرا به سیلانت دندان نیاز داریم؟
- شیارهای عمیق دندان ها: شیارهای عمیق دندان ها، به ویژه در دندان های آسیاب، مکان هایی هستند که مسواک زدن به سختی به آنها دسترسی پیدا می کند. در نتیجه، باکتری ها و ذرات غذا به راحتی در این نواحی تجمع یافته و باعث ایجاد پوسیدگی می شوند.
- کاهش خطر پوسیدگی: سیلانت با ایجاد یک سد محافظتی روی شیارهای دندان، از نفوذ باکتری ها و اسیدهای تولید شده توسط آنها جلوگیری می کند و در نتیجه، خطر پوسیدگی را به شدت کاهش می دهد.
- روش ساده و بدون درد: نصب سیلانت یک روش ساده و بدون درد است که نیازی به تزریق بی‌حسی ندارد.
- دوام بالا: سیلانت ها می توانند تا چندین سال دوام بیاورند.
سیلانت دندان چه مزایایی دارد؟
در ادامه برخی از مهم ترین مزایای سیلانت دندان را بررسی می کنیم.
- پیشگیری از پوسیدگی: مهم ترین مزیت سیلانت، جلوگیری از پوسیدگی دندان ها است.
- حفظ سلامت دندان ها: با استفاده از سیلانت، دندان های شما سالم تر و قوی تر خواهند بود.
- کاهش هزینه های دندانپزشکی: پیشگیری از پوسیدگی، هزینه های درمان های دندانپزشکی را کاهش می دهد.
- افزایش اعتماد به نفس: دندان های سالم و زیبا، به شما اعتماد به نفس بیشتری می دهند.
- مناسب برای کودکان و بزرگسالان: سیلانت برای کودکان و بزرگسالانی که دندان های آسیاب عمیقی دارند، مناسب است.
- عدم نیاز به مراقبت های خاص: فیشور سیلانت نیازی به مراقبت های خاصی ندارد و به سادگی با مسواک زدن و نخ دندان کشیدن تمیز می شود.
چند نوع سیلانت وجود دارد؟
سیلانت‌ها به دو دسته اصلی تقسیم می شوند:
سیلانت های رزینی
این نوع سیلانت ها رایج ترین نوع سیلانت هستند و از مواد رزینی ساخته شده‌اند. سیلانت های رزینی بسیار مقاوم هستند و می توانند تا چندین سال دوام بیاورند.
سیلانت های گلاس آینومر
این نوع سیلانت ها حاوی مواد معدنی هستند و علاوه بر ایجاد یک سد محافظتی، فلوراید نیز آزاد می کنند. فلوراید به تقویت مینای دندان کمک می کند و از پوسیدگی جلوگیری می کند.
نحوه انجام سیلانت دندانی چگونه است؟
- تمیز کردن دندان: ابتدا دندان به طور کامل تمیز و خشک می شود.
- اسید: یک محلول اسیدی روی سطح دندان اعمال می شود تا سطح دندان برای چسبندگی بهتر سیلانت آماده شود.
- اعمال سیلانت: سیلانت به صورت مایع روی شیارهای دندان اعمال می شود.
- سخت شدن سیلانت: سیلانت با استفاده از یک نور مخصوص سفت می شود.
مراقبت های بعد از انجام سیلانت دندان کدامند؟
- مسواک زدن و نخ دندان کشیدن: به طور منظم دندان های خود را مسواک بزنید و از نخ دندان استفاده کنید.
- مراجعه منظم به دندانپزشک: برای بررسی وضعیت سیلانت ها، به طور منظم به دندانپزشک مراجعه کنید.
با انجام سیلانت، می‌توانید از دندان‌های خود در برابر پوسیدگی محافظت کنید و هزینه‌های درمان‌های دندانپزشکی را کاهش دهید. برای کسب اطلاعات بیشتر و انجام سیلانت، حتما به کلینیک دندانپزشکی دکتر سحر زراعتکار و دکتر وحید هرندی در یزد، مراجعه کنید.
مقایسه سیلانت با سایر روش های پیشگیری از پوسیدگی
سیلانت یکی از روش های مؤثر برای پیشگیری از پوسیدگی دندان ها است، اما روش‌های دیگری نیز برای این منظور وجود دارد. در زیر به مقایسه سیلانت با برخی از این روش ها می پردازیم:
فلوراید تراپی
فلوراید یک ماده معدنی است که به تقویت مینای دندان کمک می کند و مقاومت دندان را در برابر اسیدهای تولید شده توسط باکتری ها افزایش می دهد. فلوراید تراپی به صورت خمیردندان های حاوی فلوراید، دهان شویه ها و ژل های فلوراید انجام می شود. در حالی که فلوراید تراپی برای تمام سطوح دندان مؤثر است، سیلانت به طور خاص برای محافظت از شیارهای عمیق دندان ها طراحی شده است.
مسواک زدن و نخ دندان کشیدن
مسواک زدن و نخ دندان کشیدن روزانه به طور مؤثر پلاک و باکتری ها را از روی دندان ها پاک می کند و از تشکیل پلاک و پوسیدگی جلوگیری می کند. اما این روش ها به تنهایی برای محافظت از شیارهای عمیق دندان ها کافی نیستند.
رژیم غذایی سالم
مصرف غذاهای سالم و کم قند، نقش مهمی در پیشگیری از پوسیدگی دندان ها دارد. قندهای موجود در غذاها، باعث رشد باکتری ها و تولید اسید می شوند که به مینای دندان آسیب می رساند.
جدول مقایسه سیلانت با سایر روش های پیشگیری از پوسیدگی:
| روش | مزایا | معایب | مناسب برای: |
| سیلانت | محافظت قوی از شیارهای عمیق، بدون درد، ماندگاری بالا | نیاز به مراجعه به دندانپزشک، ممکن است در برخی افراد حساسیت ایجاد کند | کودکان و بزرگسالانی که دندان های آسیاب عمیقی دارند |
| فلوراید تراپی | تقویت کلی مینای دندان، روش های مختلف اجرا | تاثیر کمتر روی شیارهای عمیق | همه افراد |
| مسواک زدن و نخ دندان کشیدن | حذف پلاک و باکتری ها، قابل انجام در خانه | نیاز به رعایت مداوم، ممکن است به تمام نقاط دندان دسترسی نداشته باشد | همه افراد |
| رژیم غذایی سالم | کاهش تولید اسید در دهان، تقویت سیستم ایمنی بدن | نیاز به تغییر عادات غذایی، ممکن است دشوار باشد | همه افراد |
سیلانت دندان برای چه کسانی مناسب است؟
- کودکان: دندان های کودکان به دلیل وجود شیارهای عمیق‌تر بیشتر در معرض پوسیدگی هستند. بنابراین، انجام فیشور سیلانت برای کودکان بسیار مهم است.
- بزرگسالانی که دندان های آسیاب عمیقی دارند.
- افرادی که در معرض خطر بالای پوسیدگی هستند.
موارد منع مصرف سیلانت کدام است؟
به طور کلی، سیلانت برای اکثر افراد مناسب است. با این حال، در برخی موارد خاص، ممکن است انجام سیلانت توصیه نشود. این موارد عبارتند از:
- پوسیدگی دندان: اگر دندان قبل از انجام سیلانت دچار پوسیدگی شده باشد، ابتدا باید پوسیدگی درمان شود و سپس سیلانت روی دندان قرار گیرد.
- وجود ترمیم در شیار دندان: اگر قبلاً ترمیمی در شیار دندان انجام شده باشد، ممکن است سیلانت به خوبی به دندان نچسبد.
- عدم همکاری بیمار: برای انجام سیلانت، بیمار باید بتواند دهان خود را به مدت چند دقیقه باز نگه دارد و همکاری لازم را با دندانپزشک داشته باشد.
آیا فیشور سیلانت عوارض جانبی دارد؟
سیلانت یک روش بسیار ایمن است و عوارض جانبی بسیار کمی دارد. در برخی موارد، ممکن است فرد به سیلانت حساسیت نشان دهد یا سیلانت به طور کامل روی دندان نچسبد.
سیلانت یک روش ساده، مؤثر و بدون درد برای پیشگیری از پوسیدگی دندان‌ها است. با انجام سیلانت، می‌توانید از دندان های خود در برابر پوسیدگی محافظت کنید و هزینه‌های درمان‌های دندانپزشکی را کاهش دهید. اگر به دنبال راهی برای حفظ سلامت دندان‌های خود هستید، کلینیک دندانپزشکی دکتر سحر زراعتکار و دکتر وحید هرندی در یزد، انجام سیلانت را به شما توصیه می کند.
سوالات مطرح اهمیت سیلانت های دندانی برای جلوگیری از پوسیدگی
چه زمانی بهترین زمان برای اعمال سیلانت در کودکان است؟
بهترین زمان برای اعمال سیلانت ها زمانی است که دندان های دائمی خلفی کودکان (دندان های آسیا) به طور کامل رشد کرده اند، که معمولاً بین ۶ تا ۱۲ سالگی رخ می دهد. این زمان حیاتی است زیرا این دندان ها بیشترین خطر پوسیدگی را دارند.
آیا سیلانت ها بر رنگ دندان تأثیر می گذارند؟
سیلانت‌ها به‌طور کلی بی رنگ یا سفید هستند و به سختی دیده می شوند. با این حال، برخی از سیلانت ها ممکن است به دلیل نوع مواد استفاده شده کمی مات باشند، اما به طور کلی تأثیر قابل توجهی بر ظاهر دندان ندارند.
آیا بیمه های دندانپزشکی هزینه سیلانت ها را پوشش می دهند؟
بسیاری از بیمه های دندانپزشکی هزینه اعمال سیلانت برای کودکان را پوشش می دهند، به ویژه برای دندان های دائمی عقب. با این حال، پوشش بیمه ای برای بزرگسالان ممکن است متفاوت باشد و بهتر است با شرکت بیمه مشورت کنید.
آیا سیلانت ها جایگزین مسواک زدن و نخ دندان کشیدن می شوند؟
خیر، سیلانت‌ها جایگزین مسواک زدن یا نخ دندان کشیدن نیستند. آنها فقط یک لایه اضافی محافظ برای شیارها و حفره های دندان ها فراهم می کنند. بهداشت دهان و دندان مناسب همچنان برای جلوگیری از پوسیدگی و حفظ سلامت عمومی دندان ها ضروری است.