دندان های آسیاب یا مولر، دندان هایی هستند که در عقب دهان قرار دارند و نقش مهمی در خرد کردن غذاها دارند. این دندان ها به دلیل ساختار خاص خود، بیشتر از دیگر دندان ها در معرض پوسیدگی هستند. در این مقاله از کلینیک دندانپزشکی دکتر سحر زراعتکار و دکتر وحید هرندی در یزد، به بررسی علل و راه های پیشگیری از پوسیدگی دندان های آسیاب می پردازیم.
علت پوسیدگی دندان های آسیاب چیست؟
پوسیدگی دندان یک بیماری شایع است که در نتیجه تجزیه مینای دندان توسط اسیدهای تولید شده از باکتری های دهانی ایجاد می شود. این اسیدها باعث ذوب شدن مینای دندان و ایجاد حفره ها و سوراخ هایی در سطح و عمق دندان می شوند. اگر این پوسیدگی درمان نشود، می تواند منجر به درد، عفونت، شکستگی و از دست رفتن دندان شود.
دندان های آسیاب به دلیل داشتن شیارها، حفره ها و شکاف های بسیاری بر روی سطح آن ها، بیشتر از دیگر دندان ها در معرض پوسیدگی هستند. این شیارها و حفره ها باعث می شوند که ذرات غذایی و پلاک دندانی در آن ها گیر کنند. همچنین این امر سبب می شود که دشوار تمیز شوند و در نتیجه سبب پوسیدگی دندان های آسیاب می شوند. همچنین دندان های آسیاب چندین ریشه دارند که این نیز می تواند باعث شود که باکتری ها و عفونت ها به ریشه ها نفوذ کنند و مشکلات بیشتری ایجاد کنند.
عوامل شایع پوسیدگی دندان های آسیاب
برخی از عوامل دیگری که می توانند به پوسیدگی دندان های آسیاب کمک کنند عبارتند از:
- مصرف بیش از حد غذاها و نوشیدنی های شیرین و چسبنده که باعث افزایش اسیدیته دهان و تخریب مینای دندان می شوند.
- نادیده گرفتن بهداشت دهان و دندان و عدم مسواک زدن منظم و صحیح دندان ها، به خصوص دندان های عقبی که دسترسی کمتری دارند.
- عدم استفاده از نخ دندان و دهانشویه که می توانند به تمیز کردن شیارها و حفره های دندان های آسیاب کمک کنند.
- کمبود فلوراید در آب و مواد غذایی و یا عدم استفاده از خمیر دندان و دهانشویه حاوی فلوراید که می توانند به تقویت مینای دندان کمک کنند.
- بیماری های خاصی مانند خشکی دهان، دیابت، سندرم خشکی و بیماری های خونی که می توانند باعث کاهش ترشح بزاق و افزایش اسیدیته دهان شوند.
- مصرف برخی از داروها و مکمل هایی که می توانند باعث خشکی دهان، تغییر pH دهان و یا تحلیل مینای دندان شوند.
- عادات بدی مانند جویدن مداد، خودکار، ناخن و یا سایر اشیاء سخت که می توانند باعث شکستگی و ترک خوردگی دندان ها شوند.
روش های پیشگیری از پوسیدگی دندان های آسیاب کدامند؟
پوسیدگی دندان های آسیاب یک بیماری قابل پیشگیری است و با رعایت چند نکته ساده می توان از آن جلوگیری کرد. برخی از روش های پیشگیری از پوسیدگی دندان های آسیاب عبارتند از:
- مراقبت منظم و صحیح از دهان و دندان با مسواک زدن حداقل دو بار در روز، استفاده از نخ دندان و دهانشویه و مراجعه دوره ای به دندانپزشک برای چکاپ و تمیز کردن دندان ها.
- کاهش مصرف غذاها و نوشیدنی های شیرین و چسبنده و خوردن غذاهای سالم و متعادل که حاوی کلسیم، فسفر، ویتامین D و فلوراید هستند و به سلامت دندان ها کمک می کنند.
- نوشیدن آب فراوان و ترجیح دادن آب به نوشیدنی های گازدار، شیرین و اسیدی که می توانند به تخریب مینای دندان شوند.
- استفاده از محصولات حاوی فلوراید مانند خمیر دندان، دهانشویه و ژل فلوراید که می توانند به تقویت مینای دندان و مقاومت در برابر اسیدها کمک کنند. همچنین می توانید از دندانپزشک خود درخواست کنید که برای شما درمان های فلورایدی انجام دهد.
- یکی از روش های پیشگیری از پوسیدگی دندان های آسیا، استفاده از مهره های دندانی یا سیلانت که می توانند به پوشاندن شیارها و حفره های دندان های آسیاب کمک کنند و از گیر کردن ذرات غذایی و پلاک دندانی در آن ها جلوگیری کنند. این مهره ها توسط دندانپزشک بر روی سطح دندان ها قرار می گیرند و معمولا برای کودکان و نوجوانان توصیه می شوند.
- اصلاح عادات بد و جلوگیری از جویدن مداد، خودکار، ناخن و یا سایر اشیاء سخت که می توانند باعث شکستگی و ترک خوردگی دندان ها شوند.
- مراجعه به دندانپزشک در صورت احساس درد، حساسیت، تغییر رنگ یا شکل دندان ها و یا هر علامت دیگری از پوسیدگی دندان. دندانپزشک می تواند با انجام معاینه و رادیوگرافی، میزان و موقعیت پوسیدگی را تشخیص دهد و درمان مناسب را انجام دهد.
روش های درمان پوسیدگی دندان های آسیاب چیست؟
برخی از روش های درمان پوسیدگی دندان های آسیاب عبارتند از:
- ترمیم دندان با کامپوزیت
- آمالگام، سرامیک یا طلا
- روکش دندان
- تاج دندان
- عصب کشی
- کاشت دندان
پرسش‌های متداول پوسیدگی دندان های آسیاب
چه روش‌های سنتی برای رفع مشکلات دندان آسیاب وجود دارد؟
روش‌های سنتی برای رفع مشکلات دندان های آسیاب شامل: استفاده از گیاهان دارویی مانند نعناع، زنجبیل، و هل، استفاده از روش های طب سوزنی مانند آکوپانکچر هستند.
چگونه رژیم غذایی به پوسیدگی دندان های آسیاب کمک می‌کند؟
رژیم غذایی مناسب برای دندان ها معمولاً شامل مصرف مواد غذایی سالم و غنی از ویتامین‌ها و مواد معدنی است که می‌تواند به حفظ سلامت دهان و دندان کمک کند. مثلاً مصرف میوه‌ها و سبزیجات تازه، محدود کردن مصرف قند و شکر، و استفاده از چای سبز که دارای خواص ضد باکتریایی است، می‌تواند به پیشگیری از پوسیدگی دندان های آسیاب کمک کند.
آیا عوامل ژنتیکی باعث افزایش مشکلات دندان های آسیاب می‌شود؟
بله، برخی از تحقیقات نشان داده‌اند که عوامل ژنتیکی می‌تواند نقش مهمی در افزایش مشکلات دندان های آسیاب داشته باشد. به عنوان مثال، برخی از افراد ممکن است به طور ژنتیکی بیشتر به پوسیدگی دندان یا بیماری‌های لثه حساس باشند، که می‌تواند در وضعیت دندان‌های آنها اثر داشته باشد.
دندان های آسیاب به دلیل ساختار و موقعیتشان در دهان، بیشتر از سایر دندان ها در معرض پوسیدگی قرار دارند. پوسیدگی دندان یک بیماری قابل پیشگیری است و با رعایت نکاتی که گفته شد می توانید از آن جلوگیری کنید. اگر پوسیدگی دندان دارید، بهتر است هرچه سریع تر به پزشکان ما (کلینیک دندان پزشکی دکتر سحر زراعتکار و دکتر وحید هرندی در یزد) جهت درمان آن مراجعه کنید. همچنین می توانید با شماره ۰۳۵۳۸۲۴۰۷۷۷ تماس بگیرید.