عصب کشی دندان یا درمان ریشه، روشی است که در آن پالپ دندان (عصب و عروق خونی) که در داخل ریشه دندان قرار دارد، از بین برده میشود. این کار زمانی انجام میشود که پالپ دندان به دلیل عفونت یا آسیب دیدگی دچار التهاب شده باشد.
در ادامه، با توجه به اهمیت موضوع، زمان هایی که نیاز به این روش درمانی داریم، همراه با روش های پیشگیری و درمان بررسی میشود. این مقاله، به همراه تجربیات و پیشنهادات دکتر سحر زراعتکار و دکتر وحید هرندی در یزد، اطلاعات مفیدی برای افرادی که با مشکلات دندانی مواجه هستند، فراهم میکند.
علائم شایع نیاز به عصب کشی دندان
شناخت علائم نیاز به این روش درمان دندان میتواند به شناخت زودرس مشکلات دندانی کمک کند. در زیر به برخی از علائم شایع نیاز به عصب کشی دندان اشاره خواهیم کرد:
درد شدید دندان
یکی از علائم اصلی نیاز به عصب کشی دندان، درد شدید و پایدار است که حتی با استفاده از داروهای ضد درد قابل کنترل نیست. این درد ممکن است هنگام فشار دادن بر روی دندان یا در واکنش به گرما یا سرما شدیدتر شود.
حساسیت طولانی مدت به گرما یا سرما
اگر دندان شما بیش از حد حساس به گرما یا سرما است و این حساسیت به مدت طولانی ادامه دارد، ممکن است نیاز به این درمان داشته باشد.
تغییر رنگ دندان
اگر دندان شما تیره رنگ یا خاکستری شده باشد، ممکن است نشانه ای از آسیب به عصب دندان باشد که نیاز به این روش درمان دندانی دارد.
ورم و حساسیت لثه
لثه اطراف دندانی که نیاز به عصب کشی دارد ممکن است متورم، قرمز و دردناک شود.
آبسه مقاوم یا تکرارشونده روی لثه
آبسه دندان یک عفونت چرکی است که در نوک ریشه دندان ایجاد میشود و میتواند باعث درد شدید، تورم و تب شود.
درد در فک یا گردن
در برخی موارد، درد مرتبط با عصب دندان میتواند به مناطق دیگری از فک یا گردن شما نیز سرایت کند.
شناخت این علائم و مراجعه به دندانپزشک به موقع میتواند به جلوگیری از تعقیب تشدید مشکلات دندانی و نیاز به عصب کشی کمک کند.
عصب کشی دندان چگونه انجام می شود؟
عصب کشی دندان در دو یا سه جلسه انجام می شود. در طول این فرایند، دندانپزشک برخی مراحل مربوطه را انجام می دهد. این مراحل عبارتند از:
بی حسی موضعی دندان
برای بی حس کردن ناحیه اطراف دندان از بی حسی موضعی استفاده می شود. برای شروع درمان ابتدا دندانپزشک باید زمان کوتاهی صبر کند تا آن ناحیه بی حس شود.
ایجاد حفره دسترسی
دندانپزشک با استفاده از ابزارهای مخصوص، حفره ای را در تاج دندان ایجاد می کند تا به پالپ دسترسی پیدا کند.
برداشتن پالپ و عصب ها
بافت مرده پالپ و عصب ها با استفاده از ابزارهای مخصوص از داخل ریشه دندان خارج می شود. در این مرحله دندانی که آسیب دیده دیگر درد را احساس نمی کند.
شستشو و ضدعفونی ریشه دندان
ریشه دندان با استفاده از محلول های ضدعفونی کننده شستشو داده می شود تا از بین رفتن هرگونه باکتری یا عفونت باقی مانده اطمینان حاصل شود.
پر کردن ریشه دندان
ریشه دندان با مواد مخصوص پر می شود تا از ورود باکتری ها به داخل آن جلوگیری شود.
پر کردن یا روکش دندان
در نهایت، حفره ای که در تاج دندان ایجاد شده است با مواد پرکننده دندان معمولا موادی به نام ترموپلاستیک و لاستیک پر می شود و در برخی موارد ممکن است برای محافظت بیشتر از دندان، روکش نیز روی آن قرار داده شود.
اگر دندانپزشک برای پر کردن دندان شما از مواد موقتی استفاده کرده باشد، باید برای پر کردن دائمی دندانتان دوباره اقدام کنید تا از عفونت جلوگیری کنید.
در اکثر موارد پزشک برای جلوگیری از درد برای شما آنتی بیوتیک تجویز می کند. درد و ناراحتی بعد از عصب کشی دندان عادی است ولی اگر بیشتر از چندروز طول بکشد بهتر است به دندانپزشک مراجعه کنید.
تعداد کانال های دندان
هر دندان انسان دارای یک یا چند کانال ریشه است که عصب و عروق خونی آن را تغذیه می‌کنند. شناخت تعداد کانال های دندان ها اهمیت بسیاری برای دندانپزشکان و انجام درمان های دندانی دارد. ارزیابی دقیق این مورد، در تشخیص و درمان صحیح مشکلات دندانی، مانند عفونت ها و نیاز به عصب کشی، بسیار موثر است.
دندان‌های تک کانال
بیشتر دندان های انسان دارای یک کانال ریشه هستند. این دندان ها معمولاً دندان های ثنایای جلو و دندان کانین (نیش) هستند. در این دندان‌ها، عصب و عروق خونی از طریق یک کانال ریشه وارد دندان می‌شوند.
دندان های دو کانال
برخی از دندان ها دارای دو کانال ریشه هستند. معمولا این مورد میتواند در دندان های پس زمینه مانند دندان های پرمولر بالا و پایین رخ دهد. در این دندان‌ها، دو کانال ریشه مستقل از یکدیگر عمل می‌کنند و هر کدام عصب و عروق خونی خود را به دندان ارائه می‌دهند.
دندان های چند کانال
برخی از دندان‌ها ممکن است دارای سه یا چند کانال ریشه باشند. این موارد معمولاً در دندان های پیچیده تر مانند دندان های مولر بالا و پایین و و آسیای عقبی رخ می‌دهد. این دندان‌ها نیاز به توجه و مراقبت ویژه تری در درمان دارند.
هرچه تعداد کانال های دندان بیشتر باشد، زمان درمان نیز بیشتر طول می کشد و همچنین هزینه بالاتری دارد. برای همین عصب کشی دندان های نیش اصولا هزینه کمتری نسبت به دندان های مولر دارد. قبل از این روش درمانی بهتر است از دندان هایتان عکس گرفته شود تا تعداد کانال های دندان شما برای درمان مشخص باشد.
انواع روش های عصب کشی دندان چیست؟
روش های عصب کشی مختلفی برای درمان کانال ریشه وجود دارد. در ادامه به برخی از انواع روش های عصب کشی دندان و مراحل آنها اشاره خواهیم کرد:
عصب کشی معمولی
این روش رایج ترین نوع عصب کشی دندان است. در این روش، دندانپزشک با استفاده از ابزارهای مخصوص، پالپ دندان را از داخل ریشه خارج می کند. سپس کانال ریشه را تمیز و ضد عفونی کرده و با مواد مخصوص پر می کند.
عصب کشی مجدد
اگر عصب کشی اولیه با شکست مواجه شود، ممکن است نیاز به درمان مجدد باشد. در این روش، دندانپزشک کانال ریشه را دوباره باز کرده و آن را تمیز و ضد عفونی می کند. سپس از مواد مخصوص برای پر کردن کانال ریشه استفاده می کند.
عصب کشی جراحی
در برخی موارد، ممکن است لازم باشد برای برداشتن پالپ دندان از عمل جراحی استفاده شود. این روش معمولاً زمانی انجام می شود که عفونت به نوک ریشه دندان رسیده باشد.
پالپوتومی
این روش درمانی برای دندان های شیری که پالپ آنها عفونی شده است، استفاده می شود. در این روش، فقط قسمت تاجی پالپ (عصب و بافت خونی داخل تاج دندان) برداشته می شود. پالپ داخل ریشه باقی می ماند و به مرور زمان تحلیل می رود.
اپیکوپکتومی
این روش درمانی برای دندان هایی که عفونت در نوک ریشه آنها وجود دارد، استفاده می شود. در این روش، جراح قسمتی از نوک ریشه دندان و بافت عفونی اطراف آن را برداشته می کند.
شناخت انواع روش های عصب کشی دندان و مشورت با دندانپزشک میتواند به شما کمک کند تا بهترین روش درمانی برای وضعیت دندانی خود را انتخاب کنید. برای پیدا کردن روش مناسب این درمان و درمان خود می توانید به کلینیک دندانپزشکی دکتر سحر زراعتکار و دکتر وحید هرندی در یزد، مراجعه کنید.
عوامل موثر در انتخاب روش عصب کشی دندان
- شدت عفونت
- سلامت ریشه دندان
- آناتومی دندان
- سابقه دندانپزشکی شما
مزایای عصب کشی دندان چیست؟
- عصب کشی دندان به شما کمک می کند تا دندان طبیعی خود را حفظ کنید و از کشیدن آن جلوگیری کنید.
- عصب کشی دندان می تواند درد ناشی از عفونت ریشه را به طور کامل از بین ببرد.
- اگر عفونت ریشه درمان نشود، می تواند منجر به عوارض جدی مانند آبسه دندان، عفونت استخوان یا حتی از دست دادن دندان شود.
- عصب کشی دندان می تواند ظاهر دندان شما را بهبود بخشد، به خصوص اگر دندان شما تغییر رنگ داده باشد.
معایب عصب کشی دندان چیست؟
- این روش درمانی می تواند گران باشد.
- در برخی موارد، ممکن است عصب کشی برای شما مناسب نباشد.
- عصب کشی دندان می تواند دندان را ضعیف تر کند.
مراقبت های بعد از عصب کشی دندان
پس از عصب کشی دندان، باید از دندان خود مراقبت ویژه ای داشته باشید.
- برای چند روز از غذاهای سفت و جویدنی خودداری کنید.
- از دهانشویه های ضد عفونی کننده استفاده کنید.
- به طور مرتب برای معاینه و چکاپ به دندانپزشک خود مراجعه کنید.
- آب گرم با نمک بطور مرتب قرقره کنید.
- دندان های خود را مسواک بزنید. بهتر است از نخ دندان هم استفاده کنید.
آیا عصب کشی دندان عوارض دارد؟
عصب کشی دندان نیز مانند هر عمل پزشکی دیگر، می تواند با برخی عوارض جانبی همراه باشد. که در ادامه آنها را بررسی می کنیم. عوارض شایع عصب کشی دندان عبارتند از:
- درد: درد خفیف تا متوسط بعد از عصب کشی دندان طبیعی است و معمولاً با داروهای مسکن بدون نسخه قابل کنترل است. با این حال، اگر درد شدید باشد یا بیش از چند روز طول بکشد، باید به دندانپزشک خود مراجعه کنید.
- تورم: تورم لثه بعد از عصب کشی نیز شایع است و معمولاً طی چند روز به طور خود به خود از بین می رود. برای کاهش تورم می توانید از کمپرس سرد استفاده کنید.
- حساسیت: ممکن است بعد از عصب کشی (ترمیم دندان) به گرما، سرما یا غذاهای شیرین و ترش حساسیت داشته باشید. این حساسیت معمولاً موقتی است و به مرور زمان از بین می رود.
- عفونت: در برخی موارد، ممکن است بعد از عصب کشی دندان دچار عفونت شوید. علائم عفونت عبارتند از: درد شدید، تورم، قرمزی، تب و لرز. اگر این علائم را تجربه کردید، باید فوراً به دندانپزشک خود مراجعه کنید.
چه مواردی خطر عوارض عصب کشی دندان را افزایش می دهد؟
عفونت شدید
اگر عفونت دندان شما شدید باشد، خطر عوارض بعد از این روش درمان دندانی بیشتر است.
سابقه مشکلات دندانی
همچنین اگر سابقه عفونت دندان، آبسه دندان یا مشکلات لثه دارید، خطر عوارض بعد از این روش درمانی بیشتر است.
سیستم ایمنی ضعیف
اگر سیستم ایمنی ضعیف دارید، خطر عفونت بعد از این روش درمان بیشتر است.
راه های کاهش خطر عوارض عصب کشی دندان چیست؟
- انتخاب یک دندانپزشک باتجربه و متخصص در این روش درمان می تواند به کاهش خطر عوارض این روش کمک کند.
- دنبال کردن دقیق دستورالعمل های مراقبت های بعد از عمل
- مسواک زدن و نخ دندان کشیدن به طور مرتب بعد از عصب کشی دندان می تواند به جلوگیری از عفونت کمک کند.
سوالات مطرح عصب کشی دندان
اگر عمل عصب کشی را به تعویق بیندازم، چه اتفاقی می‌افتد؟
تاخیر در انجام این روش درمانی میتواند منجر به افزایش درد، التهاب و عفونت دندان شود. ممکن است منجر به تشدید علائم ناخوشایند شود و به پایان رساندن عصب کشی دندان پیچیده‌تر و هزینه برتر شود.
آیا جایگزین هایی برای درمان عصب کشی دندان وجود دارد؟
بسته به وضعیت دندان، ممکن است در برخی موارد جایگزین هایی برای این روش درمان وجود داشته باشد. شامل روش های دندانپزشکی مانند انتخاب ترمیم دندان، عصب کشی مجدد، یا استخراج دندان میشود.
چگونه می‌توانم دندانپزشک ماهری برای درمان عصب کشی پیدا کنم؟
برای یافتن یک دندانپزشک ماهر و متخصص در این زمینه درمان دندان، می‌توانید از نظرات دیگران، مشاوره با دوستان و خانواده، و جستجوی آنلاین استفاده کنید. همچنین، مطمئن شوید که دندانپزشک شما دارای مدرک و تجربه کافی در انجام این روش درمانی مهم است.
آیا بیمه هزینه درمان عصب کشی دندان را پوشش می‌دهد؟
پوشش بیمه برای هزینه های این نوع درمان دندانی ممکن است متغیر باشد و بسته به نوع بیمه شما و شرایط خاص، شامل هزینه های مختلفی میشود. برای اطلاعات دقیق‌تر، به بیمه نامه و شرایط بیمه خود مراجعه کنید و با بیمه نامه خود تماس بگیرید.
عصب کشی دندان روشی ایمن و موثر برای نجات دندان های عفونی یا آسیب دیده است. با این حال، مانند هر عمل پزشکی، این روش درمان نیز می تواند با برخی عوارض جانبی همراه باشد. اگر در مورد عوارض این درمان نگران هستید، بهتر است اول با پزشکان کلینیک دندان پزشکی دکتر سحر زراعتکار و دکتر وحید هرندی در یزد مشورت کنید. پزشکان ما می توانند به شما در مورد خطرات و مزایای این روش و همچنین راه های کاهش خطر عوارض کمک کنند.